Wat te doen tegen vuurwerkangst bij honden en katten

Vuurwerkangst bij zowel honden en katten is helaas een jaarlijks terugkerend probleem. Ongeveer 40-70% van de honden heeft een geluidsovergevoeligheid, waar vuurwerkangst onder valt. Ook katten kunnen aan vuurwerkangst lijden.

Wat kunt u hier tegen doen?

Het is u waarschijnlijk al wel opgevallen, de landelijke campagne van Stichting Gebruikers Assistentiehonden; 'Verknal mij niet door vuurwerk'. Voor heel veel huisdieren is december helemaal niet zo'n leuke maand met al dat geknal. Als je wilt voorkomen dat je hond of kat gestrest raakt van het vuurwerk, hebben wij hieronder enkele tips:

• Laat met Oud en Nieuw je huisdier nooit alleen;
• Voorkom angstgedrag bij honden door ze in de vuurwerkperiode aangelijnd uit te laten. (vooral in de bebouwde kom). Blind vluchten door schrik kan voor grote problemen zorgen;
• Zorg ervoor dat uw huisdier een chip heeft. Voor het geval als het onverhoopt in paniek vlucht;
• Laat je hond tijdens de vuurwerkperiode uit op plaatsen waarvan je zeker weet dat daar geen vuurwerk wordt afgestoken;
• Plan bewust vuurwerkwrije wandelingen: 1x een 'doodschrik' kan levenslang gedragsproblemen veroorzaken;
• Leidt de hond tijdens het uitlaten af met een speeltje (met geluid) zodra hij angstig gedrag vertoont. Veel honden die angstig zijn hebben helaas zelfs geen aandacht voor afleiding. Extreem angstige honden bevinden zich in een blinde paniek en zijn niet gevoelig voor welke 'belonende' of 'corrigerende' prikkel dan ook. Ze zien een 'correctie' eerder als een bedreiging en dus worden de klachten dan alleen maar erger. In die fase wordt een speeltje of bot niet 'gezien' als een beloning voor angstgedrag. Of het leidt af of de hond doet er niets mee;
• Beloon de hond met iets lekkers als hij/zij niet angstig reageert op een knal;
• Steek nooit zelf vuurwerk af in de buurt van dieren;
• Vraag vuurwerk gooiende kinderen vriendelijk (!) om dat elders te doen. Boosheid lokt 'represaille' uit;
• Sluit op oudjaarsavond de gordijnen, laat het licht aan en zet de radio/tv wat harder aan;
• Zorg voor voldoende hoekjes en plekjes voor de kat om zich te verstoppen;
• Laat de kat met rust als deze ervoor kiest om weg te kruipen;
• Laat je hond op oudejaarsavond voor 22:00u en aangelijnd (!) uit;
• Houdt katten op Oudejaarsavond (liever ook Oudejaarsdag) binnen;
• Laat de 24:00 'ceremonie' rustig verlopen. Wens eerst de hond 'Gelukkig Nieuwjaar';
• Maak 1 persoon verantwoordelijk om te voorkmoen dat het huisdier naar buiten glipt;
• Laat deze persoon binnen blijven en het huisdier bezig houden, als de rest een 'rondje buren' maakt;
• Het kan helpen om een hond die absoluut niet bang is voor vuurwerk bij een angstige hond te laten.

Medicijnen

Naast de algemene tips die we hierboven hebben opgesomd zijn er ook nog alternatieven; zoals medicijnen. Hier is wel belangrijk om dit eerst met uw dierenarts te bespreken in verband met de juiste dosering!

• Pexion®  - Dit medicijn vermindert onrust en angst. Er wordt geadviseerd om twee dagen van te voren te beginnen. Het is belangrijk dat u deze medicatie enkel gebruikt na overleg met een dierenarts voor de juiste dosering.
• Diazepam® - Dit middel werkt kalmerend en spierverslappend, daarnaast wordt uw dier meestal minder gevoelig voor geluiden. Uw dieren wordt rustig en zal minder snel in paniek raken. De werking varieert per dier, geef het niet zonder overleg met uw dierenarts!
• Adaptil® (hond) - Tabletten gebaseerd op natuurlijke ingrediënten. Twee uur voor het vuurwerk ingeven. Vraag uw dierenarts om de juiste dosering.
• Feliway®  spray (kat) - Geeft rustgevende stoffen vrij, waardoor katten zich prettig voelen en minder angstig zijn. De spray werkt doorgaans binnen 30 minuten. Let op: niet op de kat zelf sprayen.
• Alprazolam - Is een middel dat voorgaande jaren veel gebruikt werd voor de behandeling van vuurwerkangst. Dit is een humaan middel en mag alleen nog in uitzonderingsgevallen gebruikt worden nadat aantoonbaar is gemaakt dat andere middelen niet werken. 

Overige middelen

Verdampers

Verdampers verspreiden feromonen. Dat zijn ruikbare, lichaamseigen, hormoonachtige stoffen die een geruststellend effect hebben en daardoor angst kunnen temperen. Voor honden is er de D.A.P. verdamper en de D.A.P. halsband, voor katten de Feliway verdamper en de Feliway spray. Gebruik de spray op plekken waar de kat het meest ligt, zodat dit een vertrouwd plekje wordt waar ze rustig weg kan kruipen. Goed te gebruiken tijdens de gehele decembermaand. De verdampers moeten niet gebruikt worden als een gezinslid een ernstige luchtwegaandoening heeft zoals bijvoorbeeld longemfyseem / asthma. Bij ernstige angst en paniek, moeten er naast de 'feromonen' ook andere maatregelen genomen worden.

Thundershirt

Thundershirts geven een milde maar constante druk op de romp van een hond, wat de hond een kalmerend gevoel geeft. Hierdoor zijn ze veel minder stressgevoelig en zullen ze de meeste situaties anders ervaren dan voorheen. De thundershirt werkt vooral bij honden die steun zoeken bij eigenaren. Het 'pakje' is vergelijkbaar met het inbakeren van kinderen.

Vuurwerkvrije campings

Wanneer je jouw huisdier liever gewoon uit de buurt van vuurwerk wilt houden, kunt je er meteen een leuk weekendje weg achteraan plakken. Er zijn namelijk verschillende campings waar vuurwerk verboden is. Hier mag de hond uiteraard ook mee naartoe.

Landal Greenparcs heeft 3, Hogenboom 25 campings waar vuurwerk afsteken ten strengste verboden is. Honden zijn hier uiteraard van harte welkom. Om een goed park uit te zoeken, zijn hier wat handige sites voor je:
- bungalowspecials.nl
- landal.nl
- vakantieparken.nl

Er zijn ook vuurwerkvrije hondenpensions.

Aanvulling van Jacqueline Verwey, gedragsdeskundige: 'Troosten mag, steunen moet'

Al jaren houdt men vast aan het principe dat als een hond ergens van schrikt en angstgedrag vertoont, men de hond moet negeren. De hond moet het zelf maar uitzoeken. Dit is eigenlijk heel jammer, omdat wetenschappelijk onderzoek uitwijst dat wij daar eigenlijk anders mee moeten omgaan.

Het troosten is niet datgene dat de hond als beloning ervaart, maar het ophouden of het weggaan van de dreiging is de beloning. Als we de hond zijn eigen gang laten gaan kan hij alle soorten van gedrag ontwikkelen om die dreiging te laten verdwijnen. Zo kan hij blaffen en uitvallen naar een brommer die toch doorrijdt, waarbij de hond kan leren dat uitvallen werkt. De hond kan vluchten voor enge objecten, mensen of dieren, waarmee hij leert dat hij sneller is en dat als hij vlucht de dreiging verdwijnt. Dit is toch niet wat wij willen.

Als de hond schrikt van een rotje en jij ook, ga dan niet met veel bombarie schelden op die kinderen die veel te vroeg beginnen met het afsteken van vuurwerk. Blijf rustig, onderdruk je boosheid en laat jouw hond merken dat je snel van de schrik herstelt. Het kan zijn dat jouw hond naar je kijkt om jouw reactie te peilen. Als je rustig doorloopt is dit uitstekend. Jouw hond is nu in staat jouw reactie in te schatten op een wijze van; “oké, ik hoef me hier niet druk om te maken”. Komt jouw hond echter steun bij je zoeken geef hem die steun dan ook. Honden mogen best steun hebben. Jij bent in zijn ogen de (roedel)leider. Een roedelleider zorgt voor de bescherming van zijn roedel en helpt zijn roedel in moeilijke tijden.

Honden raken vaak in paniek van vuurwerk of onweer. Een kennis van mij heeft zijn hond altijd genegeerd en het hem zelf laten uitzoeken. Dit resulteerde uiteindelijk erin dat de hond wegvluchtte voor het vuurwerk in plaats van naar zijn baas toe te rennen om bij hem steun te zoeken. Het heeft hem een dag gekost om zijn hond weer terug te vinden.

Wat is steunen en wat is troosten?

Er is door dr. M.B.H.Schilder van de Universiteit Utrecht onderzoek gedaan wat voor invloed troosten op het angstgevoel van de hond heeft. Hier het resultaat:

1. Moet de hond het alleen uitzoeken, dan duurt het heel lang voordat de hond hiervan hersteld.
2. Steunt de eigenaar de hond door dicht tegen de hond aan te gaan staan of bij de hond te gaan zitten of als de hond tegen de eigenaar aan gaat liggen, dan werkt dit angst / stress reducerend.
3. Gaat de eigenaar de hond aanhalen en toespreken, dus troosten, dan neemt het angstgevoel van de hond nog sneller af. Het nadeel hiervan kan zijn dat de hond geen angst heeft, maar het angstgedrag gaat vertonen om de prettige aandacht van het aanhalen te krijgen.

Als de hond steun komt zoeken, geef hem die steun dan ook en zorg dat de angst/stress vermindert. Als jouw hond bij vuurwerk naar je toekomt, al hijgend en bibberend, kalmeer hem dan en leer hem vervolgens dat hij bij jou de steun vindt, die hij nodig heeft en dat hij bij jou minder stress hoeft te vertonen. Als je dit doet zal de hond in plaats van weg te vluchten, naar je toekomen, want jij bent de baas waar hij op kan rekenen.